آنچه در این مقاله میخوانید [پنهانسازی]
حفظ بهروز بودن دستگاههای شبکه با جدیدترین نرمافزارها برای عملکرد عالی، امنیت بالا، سازگاری مناسب، دسترسی به آخرین قابلیتها و رفع اشکالات ضروری است. سیستم عامل شبکهای سیسکو (Cisco IOS) از این قاعده مستثنی نیست و ارتقاء منظم آن در سوئیچها و روترهای سیسکو اطمینان میدهد که دستگاهها از آخرین وصلههای امنیتی و ویژگیهای جدید بهرهمند هستند. این راهنما به طور خاص بر مراحل انجام این ارتقاء، از آمادهسازی اولیه تا تأیید نهایی، تمرکز دارد.
پیش از شروع فرآیند ارتقاء، انجام چند مرحله کلیدی برای اطمینان از یک فرآیند روان و بدون نقص ضروری است. اولین گام، پشتیبانگیری از پیکربندی موجود و دانلود فایلهای IOS سیسکو در یک مکان امن است؛ این کار تضمین میکند که در صورت بروز هرگونه مشکل، تنظیمات حیاتی قابل بازیابی خواهند بود. همچنین، باید از وجود فضای دیسک کافی در سوئیچ برای قرار دادن ایمیج جدید IOS اطمینان حاصل کنید.
شما باید به وبسایت سیسکو یا مرکز دانلود نرمافزار سیسکو مراجعه کرده و ایمیج IOS مورد نظر خود را تهیه کنید. انتخاب نسخه مناسب بر اساس سازگاری و الزامات ویژگیها بسیار مهم است. پس از دانلود، فایل را در مکانی مشخص، اغلب بر روی یک سرور TFTP، قرار دهید تا آماده انتقال به سوئیچ باشد.
قبل از اقدام به ارتقاء، باید یک اتصال مطمئن به سوئیچ برقرار کنید. این اتصال معمولاً با استفاده از نرمافزار شبیهساز ترمینال مانند PuTTY انجام میشود که اغلب اتصال کنسول مستقیم به دلیل از دست نرفتن در طول راهاندازی مجدد، ترجیح داده میشود. پس از اتصال، وارد سوئیچ شده و به حالت EXEC دارای دسترسی خاص (privileged EXEC mode) بروید.
برای تعیین نسخه فعلی IOS که در حال اجرا است، باید از دستور show version در رابط خط فرمان (CLI) سوئیچ استفاده کنید. علاوه بر این، برای اطمینان از اینکه فضای کافی برای ایمیج جدید وجود دارد، از دستور show flash: یا dir <directory> استفاده کنید. اگر فضای کافی ندارید، ممکن است لازم باشد فایلهای قدیمی یا ایمیجهای غیرفعال را حذف کنید.
انتقال ایمیج جدید دانلود شده IOS سیسکو به سوئیچ معمولاً با استفاده از یک سرور TFTP (Trivial File Transfer Protocol) انجام میشود، اگرچه پروتکلهای FTP و SCP نیز گزینههای رایج انتقال هستند. با استفاده از دستور copy در CLI سوئیچ، میتوانید فایل را از سرور TFTP به حافظه فلش سوئیچ منتقل کنید. برای مثال، از دستور copy tftp: flash: یا copy tftp: slot0: استفاده میشود و سپس اطلاعاتی مانند آدرس IP میزبان از راه دور و نام فایل مقصد درخواست خواهد شد.
پس از اینکه فایل ایمیج با موفقیت به سوئیچ کپی شد، تأیید صحت آن ضروری است تا مطمئن شوید که در طول فرآیند انتقال آسیب ندیده یا خراب نشده است. برای این کار، میتوانید از دستور dir slot0 برای مشاهده فایلهای کپی شده در حافظه فلش استفاده کنید. همچنین، استفاده از دستور verify /md5 <file> برای مقایسه چکسام MD5 فایل با چکسامی که سیسکو منتشر کرده است، بهترین روش برای تأیید عدم دستکاری فایل است.
بعد از کپی کردن ایمیج نرمافزار IOS به سوئیچ، باید بهطور خاص به دستگاه بگویید که هنگام بوت شدن، ایمیج جدید را بارگذاری کند. ابتدا، با استفاده از دستور show running-config یا show bootvar، وجود هرگونه دستور بوت سیستم قبلی را بررسی کنید. برای حذف دستور بوت قبلی، از دستور no boot system flash slot0:oldios.bin در حالت پیکربندی سراسری استفاده کنید. سپس برای تنظیم دستور بوت جدید، از دستور boot system flash slot0:newios.bin استفاده کنید تا سوئیچ ایمیج جدید را در راهاندازی بعدی لود کند.
برای سوئیچهای جدیدتر که از حالت نصب (Install Mode) استفاده میکنند (مانند Cisco IOS XE)، باید متغیر بوت را روی boot system flash:packages.conf تنظیم کنید.
برای فعالسازی ایمیج IOS جدید، باید سوئیچ را با استفاده از دستور reload بارگذاری مجدد کنید. قبل از شروع بارگذاری مجدد، حتماً با دستور write memory یا copy run start پیکربندی را ذخیره کنید تا تنظیمات جدید بوت حفظ شوند. در طول فرآیند بارگذاری مجدد، سوئیچ ایمیج جدید IOS را از حافظه فلش بارگذاری خواهد کرد. در سیستمهایی که از دستور install add file activate commit استفاده میکنند، سیستم به طور خودکار پس از اجرا راهاندازی مجدد میشود و نیازی به اجرای دستی دستور reload نیست.
پس از راهاندازی مجدد سوئیچ، بسیار مهم است که اطمینان حاصل کنید که ارتقاء موفقیتآمیز بوده است. این کار با استفاده مجدد از دستور show version انجام میشود که جزئیات دقیقی درباره سوئیچ، از جمله نسخه جدید IOS نصب شده، نمایش میدهد. علاوه بر این، آزمایش عملکرد ویژگیهای مختلف و تأیید اتصال شبکه تضمین میکند که ارتقاء هیچ مشکلی ایجاد نکرده است.
بهروز نگه داشتن نرمافزار Cisco IOS برای اطمینان از عملکرد، امنیت و کارایی روترها و سوئیچهای شبکه بسیار حیاتی است. ارتقاء یا حتی تنزل نرمافزار IOS بر روی سوئیچهای سیسکو شامل مراحل متعددی است، از انتخاب نسخه مناسب IOS و انتقال ایمیج به دستگاه، تا پیکربندی سیستم بوت، ذخیره تغییرات پیکربندی و در نهایت، تأیید موفقیتآمیز بودن ارتقاء. با دنبال کردن این مراحل و انجام آزمایشهای کامل، مدیران شبکه میتوانند زیرساخت شبکهای پایدار و قابل اعتماد را حفظ کنند.
اگر میخوای این مفاهیم را بهصورت اصولی، عملی و استاندارد سیسکو یاد بگیری، دوره CCNA بهترین نقطه شروعه. از پایه تا سطح پیادهسازی واقعی روی روتر و سوئیچ آموزش میبینی و میتونی مثل یک مهندس حرفهای مدیریت IOS و عملیات شبکه را انجام بدی.
خیر، لازم نیست نگران پیکربندی خود باشید. پیکربندی راهاندازی (startup-configuration) در حافظه NVRAM ذخیره میشود، در حالی که ایمیج IOS بر روی حافظه فلش قرار دارد. بنابراین، ارتقاء ایمیج IOS به طور مستقیم بر فایل پیکربندی شما تأثیر نمیگذارد، اما همیشه بهتر است قبل از شروع، از پیکربندی فعلی پشتیبانگیری کنید.
بله، Cisco IOS هم از ارتقاء (Upgrading) و هم از تنزل (Downgrading) پشتیبانی میکند. اگر نسخه جدید IOS مشکل یا ناسازگاری ایجاد کند، ممکن است لازم باشد به نسخه قبلی برگردید. برای انجام این کار، باید مراحل ذکر شده در بالا را تکرار کنید، اما ایمیج IOS قبلی را به عنوان ایمیج بوت پیشفرض مشخص کنید.
سه روش رایج برای انتقال ایمیج IOS به سوئیچ عبارتند از TFTP (که ساده است و احراز هویت ندارد)، FTP (که از احراز هویت پشتیبانی میکند) و SCP (که امن و رمزگذاری شده است). روش انتقال را میتوان با استفاده از دستور copy در CLI سوئیچ مشخص کرد.
پس از راهاندازی مجدد دستگاه، برای تأیید اینکه سوئیچ با موفقیت ایمیج جدید IOS را بارگذاری کرده است، باید از دستور show version استفاده کنید. این دستور جزئیاتی مانند نسخه جدید نرمافزار در حال اجرا و مقدار ثبت پیکربندی (Configuration register) را نمایش میدهد.
