آنچه در این مقاله میخوانید [پنهانسازی]
در دنیای تجارت بینالملل، سرعت و دقت در انجام تشریفات گمرکی نقش مهمی در کاهش هزینهها و تسهیل فرآیندهای واردات و صادرات دارد. استفاده از سامانههای الکترونیکی به افزایش شفافیت، کاهش زمان انجام فرآیندها و جلوگیری از فساد اداری کمک شایانی کرده است.
در ایران، دو سامانه مهم EPL و NTSW برای مدیریت و نظارت بر فرآیندهای گمرکی و تجاری به کار گرفته میشوند. در این مقاله، به معرفی این دو سامانه، نحوه کار با آنها، مزایا و کاربردهای آنها در فرآیندهای تجاری خواهیم پرداخت.
سامانه EPL چیست؟
سامانه EPL (Electronic Packing List) یا سامانه اظهار الکترونیکی گمرک، یک بستر دیجیتالی برای ثبت و پردازش اطلاعات کالاهای وارداتی و صادراتی در گمرک ایران است. این سامانه بهمنظور تسهیل و تسریع در فرآیند اظهار کالا و انجام تشریفات گمرکی طراحی شده است.
اهداف و مزایای سامانه EPL
- حذف کاغذبازی و افزایش سرعت در فرآیند ترخیص کالا
- کاهش خطای انسانی در ثبت اطلاعات گمرکی
- افزایش شفافیت در فرایندهای گمرکی و کاهش احتمال فساد اداری
- امکان پیگیری لحظهای وضعیت اظهارنامهها و محمولههای گمرکی
- کاهش نیاز به مراجعه حضوری و امکان انجام امور بهصورت آنلاین
نحوه ورود به سامانه EPL و مراحل ثبت اظهارنامه
برای استفاده از سامانه EPL، کاربران باید به وبسایت رسمی سامانه گمرک جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنند و پس از ورود به حساب کاربری خود، مراحل زیر را طی کنند:
- ثبت اطلاعات کالا و انتخاب نوع اظهارنامه
-
- واردات قطعی، موقت، صادرات یا ترانزیت
- ورود اطلاعات اسناد مربوطه
-
- فاکتور، بارنامه، قبض انبار و سایر مدارک موردنیاز
- بررسی و تأیید اطلاعات توسط گمرک
-
- در این مرحله، اطلاعات واردشده توسط کارشناسان گمرکی بررسی شده و در صورت نیاز به اصلاح، به اظهارکننده اطلاع داده میشود.
- پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
-
- امکان پرداخت آنلاین از طریق درگاههای بانکی فراهم است.
- دریافت مجوز ترخیص کالا
-
- پس از تأیید نهایی گمرک، مجوز ترخیص کالا صادر میشود و کالا میتواند از گمرک خارج شود.
سامانه NTSW چیست؟
سامانه NTSW (National Trade Single Window) یا پنجره واحد تجارت فرامرزی ایران، یک سیستم یکپارچه برای انجام کلیه تشریفات گمرکی و تجاری بهصورت آنلاین است. این سامانه با هدف ایجاد ارتباط میان سازمانهای مرتبط با تجارت خارجی، کاهش زمان انجام فرآیندها و بهبود نظارت بر واردات و صادرات راهاندازی شده است.
تفاوت سامانه NTSW با EPL
- سامانه EPL صرفاً برای اظهار الکترونیکی کالا در گمرک طراحی شده است.
- سامانه NTSW یک پلتفرم جامعتر است که تمامی فرآیندهای تجاری و گمرکی، از ثبت سفارش تا صدور مجوزها را پوشش میدهد.
اهداف و مزایای سامانه NTSW
- یکپارچهسازی فرآیندهای تجاری و گمرکی
- کاهش زمان انجام تشریفات اداری و تسریع در ترخیص کالا
- ایجاد ارتباط بین گمرک، بانک مرکزی، وزارت صمت، سازمان استاندارد و سایر نهادهای مربوطه
- کاهش هزینههای تجار و شرکتهای بازرگانی
- افزایش شفافیت و نظارت دقیق بر روند تجارت خارجی
نحوه ورود به سامانه NTSW و مراحل انجام فرآیندهای تجاری
برای استفاده از سامانه NTSW، کاربران باید به سایت رسمی سامانه جامع تجارت مراجعه کرده و مراحل زیر را طی کنند:
- ثبتنام و دریافت نام کاربری و رمز عبور
-
- کاربران باید اطلاعات شرکت یا شخص حقیقی خود را در سامانه ثبت کنند.
- ثبت سفارش کالا
-
- اطلاعات مربوط به نوع کالا، کشور مبدأ و مقصد، شرایط پرداخت و سایر جزئیات وارد میشود.
- دریافت مجوزهای موردنیاز
-
- برخی از کالاها نیاز به مجوزهای خاصی از سازمانهای مختلف دارند (مانند سازمان استاندارد، وزارت بهداشت و غیره).
- اتصال به سامانه EPL برای اظهار کالا در گمرک
-
- پس از تأیید مجوزها، اطلاعات به سامانه EPL منتقل میشود.
- پرداخت هزینههای گمرکی و دریافت مجوز ترخیص
-
- کاربر میتواند از طریق این سامانه عوارض و حقوق گمرکی را پرداخت کند و فرآیند ترخیص کالا را نهایی کند.
مقایسه سامانه EPL و NTSW
ویژگیها | سامانه EPL | سامانه NTSW |
---|---|---|
هدف | اظهار الکترونیکی کالا در گمرک | مدیریت کلیه مراحل تجارت خارجی |
کاربر اصلی | بازرگانان و ترخیصکاران | تجار، شرکتها و سازمانهای دولتی |
ثبت اطلاعات | فقط مربوط به گمرک | شامل ثبت سفارش، دریافت مجوزها و گمرک |
پرداخت آنلاین | دارد | دارد |
ارتباط با سازمانهای دیگر | ندارد | ندارد (وزارت صمت، بانک مرکزی و غیره) |
چالشها و مشکلات سامانههای EPL و NTSW
با وجود مزایای این سامانهها، برخی چالشها همچنان وجود دارد که شامل موارد زیر میشود:
- مشکلات فنی و کندی سیستم
-
- در برخی موارد، سامانهها دچار اختلال شده و باعث تأخیر در فرآیندهای تجاری میشوند.
- پیچیدگی در دریافت مجوزها
-
- برخی از کاربران از دشواری دریافت مجوزهای موردنیاز گلایه دارند.
- نیاز به آموزش کاربران
-
- بسیاری از تجار و شرکتها با نحوه استفاده از این سامانهها بهطور کامل آشنا نیستند که این امر باعث اشتباه در ثبت اطلاعات و تأخیر در فرآیندهای گمرکی میشود.
- عدم هماهنگی بین سازمانها
-
- با وجود اینکه سامانه NTSW برای یکپارچهسازی فرآیندهای تجاری ایجاد شده است، همچنان در برخی موارد هماهنگی کامل بین سازمانهای مرتبط (مانند گمرک، وزارت صمت و بانک مرکزی) وجود ندارد که میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در روند ترخیص کالا شود.
- نیاز به بهبود زیرساختهای اینترنتی
-
- کندی اینترنت و مشکلات فنی در برخی مناطق، باعث میشود کاربران نتوانند بهصورت بهینه از این سامانهها استفاده کنند.
جمعبندی
سامانههای EPL و NTSW دو ابزار مهم در فرآیندهای تجاری و گمرکی ایران هستند که به کاهش کاغذبازی، افزایش شفافیت و تسریع در ترخیص کالا کمک میکنند. سامانه EPL بهطور ویژه برای اظهار الکترونیکی کالا در گمرک طراحی شده است، در حالی که سامانه NTSW نقش گستردهتری دارد و کلیه مراحل تجارت خارجی، از ثبت سفارش تا دریافت مجوزها و ترخیص کالا، را پوشش میدهد.
با وجود مزایای این سامانهها، چالشهایی مانند کندی سیستم، نیاز به آموزش کاربران و عدم هماهنگی برخی سازمانها هنوز وجود دارد. برای بهرهبرداری بهتر از این سیستمها، لازم است زیرساختهای فنی بهبود یابد و آموزشهای بیشتری به کاربران ارائه شود.
در نهایت، آشنایی کامل با این سامانهها برای تمامی تجار، شرکتهای بازرگانی و ترخیصکاران ضروری است، چرا که استفاده صحیح از این ابزارها میتواند باعث کاهش هزینهها، افزایش بهرهوری و تسهیل در تجارت بینالمللی شود.