آنچه در این مقاله میخوانید [پنهان‌سازی]
در دنیای تجارت بین‌الملل، ارتباط میان خریداران و فروشندگان با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. از جمله این چالش‌ها می‌توان به تعیین مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌های مربوط به حمل‌ونقل کالا اشاره کرد. برای تسهیل این تعاملات، اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) مجموعه‌ای از قواعد استاندارد را تحت عنوان اینکوترمز (Incoterms) تدوین کرده است. این قواعد به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا از سوءتفاهم‌های احتمالی جلوگیری کرده و فرآیند تجارت را شفاف‌تر کنند.
در این مقاله، به بررسی مفهوم اینکوترمز، اصطلاحات رایج آن و کاربردهای مختلف آن در تجارت بین‌الملل خواهیم پرداخت.
اینکوترمز (Incoterms) مخفف International Commercial Terms به معنای “اصطلاحات تجاری بین‌المللی” است. این مجموعه قوانین که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی در سال 1936 تدوین شده، وظیفه دارد تا استانداردهای مشخصی برای تقسیم مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌ها میان خریدار و فروشنده در معاملات تجاری تعیین کند.
از زمان اولین انتشار، اینکوترمز چندین بار مورد بازبینی قرار گرفته تا با شرایط جدید تجارت جهانی سازگار شود. آخرین نسخه آن اینکوترمز 2020 است که تغییراتی نسبت به نسخه‌های قبلی دارد و هنوز هم به‌عنوان استاندارد اصلی در معاملات بین‌المللی شناخته می‌شود.
تجارت بین‌المللی پیچیدگی‌های زیادی دارد و هر گونه سوءتفاهم در خصوص مسئولیت‌ها و هزینه‌ها ممکن است به خسارت‌های مالی قابل‌توجهی منجر شود. اینکوترمز با تعیین دقیق وظایف و ریسک‌های مربوط به حمل‌ونقل کالا، به طرفین کمک می‌کند تا قراردادهای خود را با اطمینان بیشتری تنظیم کنند.
برخی از مهم‌ترین مزایای استفاده از اینکوترمز عبارت‌اند از:
اصطلاحات اینکوترمز به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
در ادامه، به بررسی هر یک از این گروه‌ها و اصطلاحات مرتبط با آن‌ها خواهیم پرداخت.
این دسته شامل اصطلاحاتی است که در هر نوع حمل‌ونقل (زمینی، هوایی، دریایی یا ترکیبی) قابل استفاده هستند.
در این شرایط، فروشنده کالا را در محل تولید یا انبار خود به خریدار تحویل می‌دهد و از آن لحظه به بعد، تمام هزینه‌ها و مسئولیت‌های حمل بر عهده خریدار خواهد بود.
فروشنده کالا را به حمل‌کننده‌ای که خریدار تعیین کرده، در یک نقطه مشخص تحویل می‌دهد. پس از این لحظه، تمام هزینه‌ها و ریسک‌ها بر عهده خریدار است.
فروشنده مسئول پرداخت هزینه‌های حمل کالا تا مقصدی مشخص است، اما ریسک انتقال کالا در لحظه تحویل به حمل‌کننده به خریدار منتقل می‌شود.
مشابه CPT، اما فروشنده علاوه بر هزینه‌های حمل، بیمه کالا را نیز پرداخت می‌کند.
فروشنده کالا را به محل توافق‌شده تحویل می‌دهد، اما مسئولیت ترخیص گمرکی و عوارض وارداتی بر عهده خریدار است.
مشابه DAP، اما در این شرایط، فروشنده مسئول تخلیه کالا در مقصد نیز خواهد بود.
فروشنده تمامی هزینه‌ها از جمله عوارض گمرکی مقصد را پرداخت کرده و کالا را در محل مشخص‌شده تحویل می‌دهد.
این گروه از اصطلاحات فقط در حمل‌ونقل دریایی و آبی داخلی به‌کار می‌روند.
فروشنده کالا را در کنار کشتی مشخص‌شده در بندر بارگیری تحویل می‌دهد. از این مرحله به بعد، تمامی هزینه‌ها و ریسک‌ها بر عهده خریدار است.
فروشنده کالا را پس از بارگیری روی عرشه کشتی تحویل می‌دهد و از آن لحظه، مسئولیت‌ها و هزینه‌ها به خریدار منتقل می‌شود.
فروشنده هزینه حمل تا بندر مقصد را پرداخت می‌کند، اما مسئولیت ریسک انتقال از لحظه بارگیری بر عهده خریدار است.
مشابه CFR، اما فروشنده بیمه کالا را نیز تأمین می‌کند.
اینکوترمز به‌عنوان مجموعه‌ای از اصطلاحات استاندارد در تجارت بین‌المللی، نقش مهمی در کاهش اختلافات و تسهیل فرآیند حمل‌ونقل کالا دارد. آشنایی با اصطلاحات اینکوترمز و کاربردهای آن برای بازرگانان، شرکت‌های حمل‌ونقل و سایر فعالان حوزه تجارت بین‌المللی امری ضروری است. انتخاب درست اصطلاح اینکوترمز در قراردادهای تجاری، می‌تواند به کاهش ریسک‌ها و هزینه‌ها کمک کند و از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری نماید.
با توجه به اهمیت این موضوع، توصیه می‌شود که فعالان تجاری همواره از آخرین تغییرات اینکوترمز مطلع باشند و از مشاوره حقوقی در تنظیم قراردادهای خود بهره ببرند.
