حمل‌ونقل و لجستیک دو بخش مهم در صنعت واردات و صادرات کالا هستند و به اشتباه گاهی اوقات دیده شده که به جای یکدیگر به کار برده می‌شوند. در صورتی که در واقعیت این طور نیست و این دو با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. حمل‌ونقل جابجایی کالا است اما لجستیک مدیریت حمل‌ونقل داخلی و خارجی کالا از سازنده به کاربر نهایی است. در واقع، حمل‌ونقل و لجستیک، دو بخش بسیار مهم از زنجیره تأمین محسوب می‌شوند. عمده تفاوت‌های مربوط به حمل‌ونقل و لجستیک مربوط به تدارکات، ذخیره سازی، حمل‌ونقل، فهرست نویسی، جابجایی و بسته بندی کالاها است که در ادامه این مقاله نگاه دقیق‌تری به تفاوت‌های این دو خواهیم انداخت.
لجستیک مدیریت جریان کالا بین نقطه مبدأ و مقصد مصرف به منظور رفع نیازهای مشتریان یا شرکت‌ها است. منابعی که در لجستیک پشتیبانی می‌شوند شامل موارد فیزیکی مانند غذا، مواد، حیوانات، تجهیزات پزشکی و مایعات است. لجستیک شامل علم برنامه‌ریزی برای مدیریت خدمات و اجرای رویه‌ها برای کارآمدترین و مؤثرترین ذخیره سازی و حمل‌ونقل کالا و خدمات است. خدمات و سایر اطلاعات از نقطه مبدأ به مصرف کننده از طریق کانال‌های لجستیک ارسال می‌شود تا نیازهای مشتری را برآورده کند.
نکات مهم و موثر در لجستیک عبارتند از:
• برنامه‌ریزی صحیح اولین قدم برای انجام کار است. برنامه‌ریزی در لجستیک شامل به دست آوردن محصول، امکانات برای نگهداری کالا قبل از تحویل و حمل‌ونقل محصولات به مصرف کنندگان نهایی است.
• در لجستیک اتوماسیون نقش حیاتی در جهت افزایش کارایی یک شرکت حمل‌ونقل ایفا می‌کند.
• روابط و همکاری‌های تیمی یکی از جنبه‌های ضروری یک سازمان حمل‌ونقل محسوب می‌شود. لجستیک به معنای آموزش کارکنان و داشتن یک مدیر تدارکات با مهارت‌های بین فردی است.
• مدیریت انبار بخشی از مدیریت موثر لجستیک است. عملیات انبار بستگی به نوع کالاهای در حال جابجایی و مدیر تدارکات بستگی دارد.
• لجستیک به طور موثر و مستمر برای بهبود کارایی عملیات، اطمینان از رضایت مشتری و افزایش بهره وری به طور مداوم در حال تحول است.
حمل‌ونقل کارآمد برای بقای یک سرویس حمل‌ونقل و توزیع مهم است. حمل‌ونقل کارآمد باید برای بهترین مسیر تحویل، بسته بندی مقرون به صرفه که سرمایه‌گذاری کم و ایمنی کالا را تضمین می‌کند، تجزیه و تحلیل شود.
خدمات حمل‌ونقل شامل جابجایی کالا و خدمات، افراد و حیوانات از یک مکان به مکان دیگر از طریق راه آهن، جاده، هوا، دریا، کابل، فضا یا خطوط لوله است. خدمات حمل‌ونقل را می‌توان به سه حوزه زیرساخت، وسایل نقلیه و عملیات تقسیم بندی کرد. در هنگام برنامه ریزی برای حمل‌ونقل شما باید مواردی مانند هزینه، مدت زمان رسیدن محموله به کاربر، ارزش کالا و همچنین وزن و اندازه آن را تعیین کنید.
همانطور که اشاره شد حمل‌ونقل و لجستیک در بسیاری از موارد به جای یکدیگر استفاده می‌شود. امروزه، خدمات لجستیک به خدمات حمل‌ونقل نزدیکتر می‌شوند. اما در واقع، مدیران شرکت‌های لجستیک تصمیمات بسیار گسترده‌تری در مورد برنامه‌ریزی و سازماندهی کل فرآیند تولید، بسته بندی، مرتب سازی، ذخیره کالا اتخاذ می‌کنند.
تفاوت اصلی بین حمل‌ونقل و لجستیک این است که برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای در لجستیک وجود دارد و حمل‌ونقل این برنامه را برآورده می‌کند. لجستیک علاوه بر حمل‌ونقل کالا وظایف دیگری را نیز شامل می‌شود که عبارتند از:
• بارگیری کانتینرها
• تهیه مستندات
• واردات و صادرات از کشور
• آسیب احتمالی به محموله
• همکاری با تامین‌کنندگان و شرکا
• ارتباط با مشتریان
چه شما صاحب یک کسب و کار کوچک یا متوسط باشید، برای توسعه کسب و کارخود نیازمند سازمان‌های قابل اعتماد خواهید بود که فرآیند توسعه کسب و کارتان را تسهیل کنند. به طور حتم، شما به تنهایی نخواهید توانست که مدیریت کسب و کار خود از جمله یافتن مشتریان جدید و انجام معاملات، بازاریابی و تدارکات را به نحو عالی انجام دهید.
خوشبختانه، فناوری‌های جدید در حوزه لجستیک و حمل‌ونقل باعث تحول‌های مثبتی در کسب‌وکارها شده است. امروزه، ردیابی مرسوله آسان و راحت شده است و به دلیل شفافیت در نحوه عملکرد و توانایی اعمال کنترل منجر به اعتماد بیشتر مشتریان به شرکت‌های لجستیک گردیده است.
درک تفاوت بین لجستیک و حمل‌ونقل برای به حداکثر رساندن سودآوری بسیار مهم است. لجستیک مفهومی بسیار گسترده‌تر از حمل‌ونقل دارد و خدمات بیشتری را نسبت به حمل‌ونقل ارائه می‌دهد. لجستیک به ادغام ذخیره سازی، جابجایی، مرتب سازی، بسته بندی و حمل‌ونقل کالاها می‌پردازد در حالی که تمرکز اصلی حمل و نقل تنها بر رساندن کالا به مقصد است.
پیشرفت‌های فناوری تأثیر قابل توجهی را بر هر دو بخش لجستیک و حمل‌ونقل داشته است و سیستم ردیابی به محض آماده شدن محموله آغاز می‌شود که باعث اعتمادسازی در مشتریان گردیده است.
